تهران – ایرنا – شیرین کنندههای مصنوعی با وجود آنکه برای کاستن از مضرات مصرف شکر طبیعی به صنایع غذایی جهان راه یافته اند، امروزه خود به معضلی برای حفظ سلامتی افراد تبدیل شدهاند به طوری که تحققان بر این باورند که از این نوع شیرین کننده ها نیز باید اجتناب کرد.به گزارش ایرنا، خوردن شیرینی و خوراکی هایی با طعم شیرین نه فقط برای کودکان بلکه برای بسیاری از افراد و حتی سالمندان دلچسب و شادی آور است برای همین انواع شیرینیهای خانگی، سنتی و صنعتی در جشن ها و مهمانی ها مصرف می شود تا مردم کام خود را با این شیرینیها شیرین کنند.
امروزه صنعت شیرینی و شکلات یکی از صنایع پر رونق جهان است و انواع شیرینیهای قنادی، کیکها، بیسکوییتها، کلوچهها و شکلاتها در بسته بندی های رنگارنگ عرضه می شوند.
با این وجود استفاده مکرر از شیرینی سبب بالا رفتن میزان قند خون شده و می تواند بیماری هایی چون دیابت را در فرد بیدار کند به همین دلیل شیرین کننده های مصنوعی به تدریج به صنایع غذایی راه یافته اند اما باید گفت که این شیرین کننده ها نیز خود می توانند عامل بروز بیماری در افراد شوند؛ این در حالیست که همچونان بسیاری افراد تصور می کنند شیرینکنندههای مصنوعی می تواند از چاقی و دیابت جلوگیری کند.
برای نمونه سوکرالوز یکی از بهترین شیرین کنندههای مصنوعی است که در سطح جهانی در غذاها و نوشیدنی های کم کالری و رژیمی استفاده می شود؛ این ماده اگرچه به عنوان جایگزین بهتری برای بدن شما به بازار عرضه می شود اما نگرانیهایی را در میان محققان ایجاد کرده است و بسیاری از عوارض جانبی و خطرات آن را نمیتوان نادیده گرفت.
دیابت در کمین است
این ماده شیرین کننده ۶۰۰ برابر شیرین از شکر است، از سال ۱۹۹۸ میلادی مجوز استفاده در محصولات غذایی را کسب کرد و بیش از ۲۵ سال از مصرف آن در صنایع غذایی می گذرد؛ با این حال نتایج یک تحقیق که در مجله Diabetes Care منتشر شد، نشان داد که اگر سوکرالوز مصرف کنید، خطر ابتلا به دیابت بسیار زیاد است.
بر اساس این مطالعه، مصرف روزانه نوشابه رژیمی با ۳۶ درصد بیشتر خطر ابتلا به سندرم متابولیک و ۶۷ درصد بیشتر خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ مرتبط است. این بدان معناست که سوکرالوز یکی از محرک های غیرمنتظره دیابت است. بنابراین اگر در مورد بی خطر بودن سوکرالوز برای دیابت فکر کرده اید، پاسخ روشن این است که مراقب باشید و در واقع خطر ابتلا به این بیماری جدی را افزایش می دهد.
حتی مطالعه دیگری که در سال ۲۰۲۰ میلادی در Cell Metabolism منتشر شد، نشان داد که مصرف سوکرالوز در حضور یک کربوهیدرات به سرعت متابولیسم گلوکز را مختل می کند و منجر به اختلال در کنترل روده – مغزی متابولیسم گلوکز می شود و تحقیق دیگری رد سال ۲۰۲۳ نیز این موضوع را اثبات کرد که مصرف طولانی مدت سوکرالوز «مقاومت به انسولین کبدی را تحریک می کند».
افزایش خطر ابتلا به سندرم روده تحریک پذیر
نتایج تحقیقات نشان می دهد که مصرف سوکرالوز خطر ابتلا به سندرم روده تحریک پذیر را افزایش می دهد به طوری که حتی آثار مخرب آن بر باکتری روده ها چندین برابر بیشتر از سایر شیرین کننده های مصنوعی است.
مطالعات اخیر دانشمندان نیز بیانگر این است که استفاده از شیرین کننده های مصنوعی خطر ابتلا به بیماری کرون( التهاب روده) را دو برابر می کند و می تواند واکنش ضد میکروبی روده را در افراد مبتلا به کرون و سایر شرایط پیش التهابی تشدید کند.
نکته دیگر اینکه چون بدن نمی تواند سوکرالوز را هضم کند، در مسیر دستگاه گوارش انسان حرکت می کند و در حین حرکت به دیواره روده آسیب می رساند و حتی میزان جذب مواد مغذی را کاهش می دهد.
مطالعهای که در مجله سم شناسی و سلامت محیطی منتشر شد، نشان داد که پخت و پز در دمای بالا با سوکرالور می تواند ترکیب های خطرناکی تولید کند که سرطان زا و تومورزا هستند زیرا سوکرالوز در هنگام گرم شدن دچار تخریب حرارتی می شود.
سوکرالور به کاهش وزن کمک می کند؟
یکی از دلایل استفاده از شیرین کننده های مصنوعی توسط افراد این است که فکر می کنند با جایگزین کردن آن با شیرین کننده های طبیعی می توانند وزن خود را کنترل کنند اما مطالعات اپیدمیولوژیک در انسان و مطالعات آزمایشگاهی بر روی حیوانات، هر دو ارتباط بین استفاده از شیرین کننده های مصنوعی و افزایش وزن را نشان می دهد.
همچنین استفاده از شیرین کننده های مصنوعی می تواند خطر ابتلا به سندرم متابولیک، دیابت نوع 2، فشار خون بالا و بیماری های قلبی عروقی را افزایش دهد.
این مطالعات اثرات سوکرالوز را به ویژه بر افزایش وزن ارزیابی نکردند، اما مطالعاتی وجود دارد که نشان میدهد به نظر نمیرسد سوکرالوز به کاهش وزن کمک کند.
به برچسب موادغذایی دقت کنید
شیرین کنندههای مصنوعی انواع مختلفی دارند که به وفور در صنایع غذایی و نوشیدنی استفاده می شوند به طوری که حتی در خمیردندان ها، قرص ها و ویتامین ها نیز می توان این مواد را یافت.
بهترین راه برای تعیین اینکه آیا سوکرالوز در یک محصول استفاده می شود یا نه، بررسی برچسب مواد تشکیل دهنده است. اغلب، محصولات حاوی سوکرالوز به عنوان «بدون قند»، «لایت» یا «کالری صفر» برچسب گذاری می شوند. مراقب این شعارها باشید زیرا معمولاً نشان می دهد که نوعی شیرین کننده مصنوعی در محصول استفاده شده است.