سن امید به زندگی در کشور ما ۷۶ سال اعلام شده و این در حالی است که به اذعان وزارت بهداشت بالغ بر ۲ میلیون و ۵۲۰ هزار سالِ از دست رفته عمر فقط به دلیل فشار خون بالا در هر سال داریم …
در واقع تاکید وزارت بهداشت بر انجام چنین پویشهایی که مشابه آن نیز در “بسیج ملی کنترل فشارخون بالا” در سال ۱۳۹۸ انجام شده بود، بر این است که بتواند با شناسایی به هنگام افراد در معرض عوامل خطر بیماریهای غیرواگیر، از بروز این بیماریها که میتواند سبب از کار افتادگی، مرگ زودرس و تحمیل هزینههای گزاف به سبد خانوار شود، جلوگیری کند.
هرچند که به اذعان معاون فنی مرکز مدیریت بیماریهای غیرواگیر وزارت بهداشت تجربه “بسیج ملی کنترل فشارخون بالا” توانست به شناسایی افراد پرخطر کمک کند اما، بعدا به مرور به دلیل شروع پاندمی کرونا این برنامه نتوانست به قوت خود ادامه یابد.
درحالی که طی سالیان اخیر بویژه پس از شیوع بیماری نوپدید کرونا توجه تمام جوامع به بیماریهای واگیرداری که به سرعت ممکن است سلامت افراد را تحت تاثیر قرار دهد، جلب شده است، اما در عین حال به عوامل خطری که میتواند به شکل خاموش سبب بروز سکتههای قلبی، سکتههای مغزی، دیابت، سرطانها و… شود، توجه کمتری شده است.
بنابر اعلام وزارت بهداشت، به طور میانگین سالانه بالغ بر ۳۶۰ هزار مرگ در کشور ما رخ میدهد که متهم ردیف اول بروز ۵۰ درصد از این مرگها، بیماریهای قلبی و عروقی هستند که تقریبا سبب ۱۸۰ هزار مرگ سالانه میشوند. نکته قابل توجه اما آن است که ۷۰ درصد مرگهای ناشی از بیماریهای قلبی یعنی سالانه ۱۲۶ هزار مرگ در سنین میانسالی ( ۴۵ تا ۵۵ سال) به دلیل فشارخون بالا رخ میدهد و این درحالی است که اصلاح سبک زندگی میتواند تاحد زیادی جلوی بروز این میزان مرگ و میر زودرس را بگیرد.
از طرفی با توجه به اینکه سن امید به زندگی در کشور ما ۷۶ سال اعلام شده است؛ وزارت بهداشتیها معتقدند که با محاسبه سالهای عمر از دست رفته مردم، بالغ بر ۲ میلیون و ۵۲۰ هزار سالِ از دست رفته عمر فقط به دلیل فشارخون بالا در هر سال داریم.
هدف اصلی این پویش غربالگری ۵۴ میلیون نفر از جمعیت بالای ۱۸ سال کشور است؛ هدفی که وزارت بهداشت در توضیح آن تاکید کرده است در مناطق روستایی، شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر و جمعیت شهرهای تحت پوشش برنامه سلامت خانواده به شکل ۱۰۰ درصدی و در نقاط شهری از جمله کلانشهرها غربالگری ۷۰ درصد از جمعیت گروه هدف (سنین بالای ۱۸ سال) انجام میشود.
در این بین علاوه بر غربالگری حضوری این امکان نیز فراهم شده است تا برای تمام گروه هدف، پیامکی با سرشماره B.behdasht ارسال شود تا هر فرد بتواند با کلیک بر روی لینک اختصاصی موجود در پیامک به پرسشهای مطرح شده در آن پاسخ دهد.
زمانی که افراد وارد لینک میشوند لازم است که کد ملی، شماره تلفنی به نام همان کد ملی و تاریخ تولد خود را ثبت کنند؛ با انجام این فرایند یک کد برای فرد پیامک میشود که با تایید و ثبت آن وارد سامانه اصلی میشود و میتواند پس از مطالعه راهنمای مخصوص، پرسشنامه را تکمیل کند. درصورتی که فرد بر اساس اظهارنامهای که پر کرده است، در معرض خطر شناخته شود، باید به صورت ناشتا ( ۸ ساعت عدم دریافت کالری) به مراکز بهداشتی درمانی مراجعه کند.
بنابر اعلام وزارت بهداشت از ۲۰ آبان تا ۱۸ آذر امسال، ۱۰ میلیون و ۲۲۱ هزار و ۶۹۹ نفر از بابت دو بیماری پرفشاری خون و دیابت، غربالگری شدند که در بین آنها ۱۴۵ هزار و ۲۴ نفر مشکوک به پرفشاری خون (افراد جدید شناسایی شده)، ۸۵ هزار و ۴۴۶ نفر مشکوک به دیابت جدید، یک میلیون و ۷۸۰ هزار و ۱۴۱ نفر در مرحله پیش فشارخون بالا و ۶۰۷ هزار و ۴۵۵ نفر در مرحله پیش دیابت هستند.
بر اساس آخرین بررسیهای انجام شده ۵ دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه با ۶۹۹ هزار و ۲۶۲ نفر، شیراز با ۴۷۱ هزار و ۵۵۸ نفر، البرز با ۳۹۸ هزار و ۳۳۳ نفر، ارومیه با ۳۷۷ هزار و ۶۵۶ نفر و گیلان با ۳۳۳ هزار و ۱۸۶ نفر به ترتیب در صدر رتبهبندی تعداد غربالگریها هستند.
در سطح پایتخت نیز بررسی سه دانشگاه علوم پزشکی تهران، ایران و شهید بهشتی نشان میدهد که تا تاریخ ۱۸ آذر ماه تعداد ۹۷۴ هزار و ۱۷۳ نفر در شهر تهران تحت غربالگری دیابت و پرفشاری خون قرار گرفتند که در این بین سهم دانشگاه علوم پزشکی ایران ۴۵۶ هزار و ۳۹۰ نفر، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ۳۱۵ هزار و ۷۶۴ نفر و دانشگاه علوم پزشکی تهران ۲۰۲ هزار و ۱۹ نفر بوده است.
گفتنی است که این پویش تا تاریخ ۱۵ دی ماه ادامه دارد؛ این درحالی است که وزارت بهداشت پیشبینی میکند تا تاریخ یاد شده به غربالگری ۸۰ درصد گروه هدف (۵۴ میلیون نفر) برسد اما به طور کلی خدمات غربالگری دیابت و پرفشاری خون، جاری خواهد بود و متوقف نمیشود.